Vào những ngày xuân nô nức, người Hội An thường đi mua bánh tổ, trước là để thưởng thức, sau là để đặt lên bàn thờ cúng ông bà, gia tiên. Lâu dần, món bánh tổ đã trở thành đặc sản Quảng Nam, là phong tục không thể thiếu của người dân phố cổ Hội An ngày Tết. Hãy cùng Đặc Sản Quê Tui tìm hiểu chi tiết về món bánh tổ đặc biệt này!
Nguồn gốc bánh tổ Hội An – đặc sản Quảng Nam
Nhiều người cho rằng bánh tổ có từ thế kỷ 16-17, được người Hoa đem vào Việt Nam. Cùng với cao lầu, món ăn này đã có hàng trăm năm, là đặc sản Quảng Nam thể hiện rõ nét ẩm thực phố cổ Hội An.
Có nhiều giả thuyết khác nhau xoay quanh nguồn gốc bánh tổ. Có nơi cho rằng đây là món bánh do người Hoa tạo ra, với tên gọi ban đầu là “lùng kú”. Giả thuyết được đa số tin tưởng là từ thời vua Quang Trung, khi định đem quân đi đánh quân Thanh ở miền Bắc, ông mong muốn tìm được loại bánh giống với lương khô và vẫn giàu dinh dưỡng cho những ngày chinh chiến của binh lính. Lúc đó, người dân xứ Quảng đã tìm ra cách thức làm món bánh tổ thơm ngon này.
Dân gian lưu truyền câu vè: “Nem chả Hoà Vang/Bánh tổ Hội An/Khoai lang Trà Kiệu/Thơm rượu Tam Kỳ”. Ngay cả tên gọi của nó cũng còn nhiều tranh cãi. Người cho rằng bánh tổ tức loại bánh dâng lên tổ tiên, ông bà. Người lại cho rằng món bánh tổ thực chất là cách đọc lái đi của “bánh ổ”.
Quy trình làm nên món bánh tổ Hội An trứ danh
Những nguyên liệu làm nên món bánh tổ Hội An, đặc sản Quảng Nam rất đơn giản, chỉ gồm có đường, mè, gừng, gạo nếp. Tuy từ những nguyên liệu bình dị đó lại làm được món bánh tổ nổi tiếng ngon và thơm nức. Hãy cùng Đặc Sản Quê Tui tìm hiểu xem những nguyên liệu này có gì đặc biệt và cách làm ra món bánh tổ Hội An như thế nào nhé!
Đầu tiên, với nguyên liệu đường thì loại đường được sử dụng là đường bát, một đặc sản Quảng Nam. Gạo nếp thì là loại dẻo thơm trứ danh, được phơi khô và đem đi xay bột.
Đầu tiên, đem đường đi sên nóng trên chảo, cho thêm gừng tươi vào. Bột và đường được nhào với nhau kỳ công, và được tính toán thật kỹ, để khi nhào không bị nhão hay quá đặc.
Người dân Quảng Nam lúc này múc bột, đổ vào 3 miếng lá chuối xếp chồng lên nhau và ghim hai đầu, để vào thùng hấp lên. Sau đó, những đài bánh này được đặt vào rọ tre để không bị mất đi hình dạng ban đầu. Một vỉ tre có 12 đài bánh, một nồi có 6 vỉ được đặt cách nhau qua hai thanh gỗ. Sau khoảng 3 giờ đồng hồ hấp bánh, món bánh tổ chín, ra lò. Lúc này, người ta rắc thêm mè lên mặt bánh và đem đi phơi nắng để nước từ bánh tổ được bốc hơi hết. Mỗi chiếc bánh tổ Hội An nặng khoảng 500 gram. Ngoài màu ngà của đường bạc, bánh tổ còn có màu nâu nhạt hay màu trắng đục tuỳ theo bột và đường làm bánh.
Thưởng thức hương vị món bánh tổ Hội An
Có người thích cắt lát bánh tổ Hội An và thưởng thức ngay, nhiều người lại muốn đem nướng bánh tổ. Nhưng được nhiều thực khách yêu thích nhất vẫn là bánh tổ chiên. Bánh tổ được chiên trong chảo dầu nóng hổi, phồng lên và toả hương thơm khó cưỡng.
Hương thơm của mè béo ngậy, mùi thơm của lúa nếp và mùi ngọt của đường khiến du khách phải dừng chân thưởng thức. Để rồi khi ăn thử, thực khách phải ngỡ ngàng vì hương vị béo ngậy, ngọt thanh mùi đường, vị gừng lan toả trong khoang miệng.
Ngoài ra, nếu thực khách muốn ăn thử món bánh tổ nướng tinh tế, thì có thể cắt thành từng lát rồi đem nướng trên than hồng. Từng lát bánh phồng lên thích mắt, khi thưởng thức cũng rất ngon miệng. Nếu mua bánh tổ Hội An về làm quà, du khách cũng đừng lo vì món bánh này có thể để được lâu mà không bị ẩm mốc hay biến đổi hương vị.
Ở Hội An trước những ngày tết, các sạp bán bánh tổ Hội An luôn đông đúc. Người ta muốn mua món bánh này về thắp hương, cúng Tết. Hơn nữa, trong những ngày đầu xuân năm mới mà được thưởng thức bánh tổ, nhâm nhi cùng ly trà thì còn gì tuyệt vời bằng! Nếu bạn không ghé Hội An vào những ngày Tết thì cũng đừng lo lắng, vì món đặc sản Quảng Nam này còn được bán trong những ngày bình thường. Nên ghé thăm Hội An bạn vẫn có thể tìm mua loại bánh độc đáo, lạ miệng này.
Nhiều du khách ghé thăm Hội An, không chỉ mua bánh tổ, đặc sản Quảng Nam thưởng thức mà đây còn là món quà tinh tế, thích hợp để gói mang về cho bạn bè, người thân, gia đình. Hương vị lạ lùng, đậm đà nhưng lại ngon ngọt khó cưỡng của thức bánh này chắc chắn sẽ khiến bạn mê say không thôi đấy!
